Facebook
Facebook Powiat Facebook Promocyjny
YouTube
YouTube Powiat YouTube Promocyjny
Pinterest Instagram

Jerzy Giza – Honorowy Obywatel Nowego Sącza

8 listopada 2019 r.

Jerzy Giza został dzisiaj Honorowym Obywatelem Miasta Nowego Sącza. Tytuł przyznała mu Rada Miasta Nowego Sącza. Z tej okazji odbyła się uroczysta sesja, podczas której Powiat Nowosądecki reprezentował wicestarosta nowosądecki Antoni Koszyk i przewodniczący Rady Powiatu Nowosądeckiego Roman Potoniec.

- Do naszego, sądeckiego panteonu postaci godnych, które mogą być dla nas wzorcem i drogowskazem zachowań, które zapisały się i pisały kolejne stronice kroniki naszego miasta, obchodzącego swoje 727 urodziny, Rada Miasta dopisała kolejną: Jerzego Gizę - profesora oświaty, działacza niepodległościowego i społecznego, miłośnika przeszłości tej nam bliższej i dalszej, tej nowosądeckiej, małopolskiej i naszej Ojczyzny – mówił wiceprzewodniczący Rady Miasta Nowego Sącza Artur Czernecki, który był wnioskodawcą przyznania Jerzemu Gizie honorowego tytułu. - Jerzy Giza, którego dzisiaj honorujemy, dzieli swoje uczucia między rodzinne gniazdo – Nowy Sącz i także bliski i nam Kraków.

Honorowemu Obywatelowi składały gratulacje m.in. osoby, które ten zaszczytny tytuł otrzymały w latach ubiegłych. Był wśród nich ks. Stanisław Czachor, dr Krzysztof Pawłowski i Zbigniew Konieczek. Gratulacje złożył także wicestarosta nowosądecki Antoni Koszyk wręczając Jerzemu Gizie obraz sądeckiego artysty Wacława Jagielskiego.

Spotkanie uświetnił występ Chóru Scherzo działającego przy I Liceum Ogólnokształcącym oraz zespół Barbary i Aleksandra Porzucków złożony z uczniów i absolwentów I LO.

W sesji wzięli udział m.in.: parlamentarzyści, radni wojewódzcy, władze miasta na czele z przewodniczącą Rady Miasta Iwoną Mularczyk i prezydentem Ludomirem Handzlem, radni, szefowie służb mundurowych, duchowni oraz przyjaciele Jerzego Gizy.

Warto wiedzieć:

Jak czytamy w laudacji, „Jerzy Giza – rocznik 1957 r., jest synem Tadeusza i Jadwigi Kucz - herbu Łada. Rodzina kultywowała patriotyczne tradycje przodków, walczących w powstaniu styczniowym i bliższej nam historii – kampanii wrześniowej. W tej rodzinie zawołanie „Bóg – Honor – Ojczyzna” nie było li tylko pustym frazesem. Zapewne atmosfera w rodzinie i żywa tradycja zdeterminowała zainteresowania i ścieżki życiowe profesora Jerzego Gizy. Jest on absolwentem Długoszowej rodziny - I Liceum Ogólnokształcącego. Maturę zdał w 1976 roku. Studia w Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie na Wydziale Historii zakończył w 1982 roku. Pracę zawodową rozpoczął w Szkole Podstawowej nr 13 w Krakowie, gdzie z przerwą (stan wojenny) pracował 7 lat. „Za działalność sprzeczną z socjalistycznym i laickim charakterem szkoły” ówczesne władze pozbawiły go prawa do wykonywania zawodu w szkolnictwie państwowym. W latach 80. Ubiegłego wieku Jerzy Giza uczestniczył w działalności opozycyjnej krakowskich i nowosądeckich środowisk niepodległościowych. Był m.in. autorem i współautorem wielu niezależnych od władz komunistycznych wystaw historycznych, koncertów oraz obchodów patriotycznych. Wśród nich, m.in.: ekspozycji historycznej o generale Józefie Kustroniu i kapelanie Legionów – zakonnemu ojcu Kosmie Lenczowskim. Jerzy Giza był członkiem Akcji na Rzecz Niepodległości, Kongresu Solidarności Narodu, Stronnictwa Wierności Rzeczypospolitej (Klubów Służby Niepodległości) i współpracownikiem wielu tytułów prasy podziemnej, m. in.: Solidarność Narodu, Polska Jutra, Wiadomości Nowosądeckie, Sowiniec oraz polskiej prasy emigracyjnej, między innymi ukazujących się w Londynie: Tygodnia Polskiego i Dziennika Polskiego”.

Wśród wielu, bardzo wielu aktywności, których był pomysłodawcą, inicjatorem, czy współudziałowcem wspomnę tylko te dotyczące Nowego Sącza i Sądecczyzny. Profesor Jerzy Giza doprowadził do założenia Towarzystwa imienia generała Józefa Kustronia w Nowym Sączu. Towarzystwo działało tylko cztery lata, bowiem „za godzenie w żywotne interesy państwa” zostało rozwiązane przez władze komunistyczne. W roku 1987 był założycielem konspiracyjnego Komitetu Uczczenia Pamięci Sądeczan Pomordowanych na Wschodzie, który po przemianach ustrojowych przekształcił się w Sądecką Rodzinę Katyńską. Nie mogę nie wspomnieć, iż profesor Jerzy Giza był współpracownikiem władz RP na Wychodźstwie, a zwłaszcza ministra ds. Kraju, a później ostatniego emigracyjnego prezydenta Rzeczypospolitej, Ryszarda Kaczorowskiego - również Honorowego Obywatela naszego miasta. Był kurierem przewożącym materiały z Londynu do Polski, w tym między innymi odznaczenia od prezydenta Rzeczypospolitej na Wychodźstwie dla sądeczan: ojca Adama Wiktora, Andrzeja Szkaradka, porucznika Józefa Bieńka i Bogdana Sekuły.

Współpracował także z sądeckimi działaczami niepodległościowymi i solidarnościowymi. Był łącznik pomiędzy Warszawską Rodziną Legionistów i Peowiaków a Związkiem Legionistów Polskich w Nowym Sączu i Krakowie. Ma status pokrzywdzonego za działalność niepodległościową w kraju i współpracę z Władzami RP na Uchodźstwie, wydany przez Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie. Po zmianach ustrojowych, w 1989 r., utworzył i był dyrektorem pierwszej niepublicznej szkoły podstawowej w Polsce - Społecznej Szkoły Podstawowej nr 1 im. Józefa Piłsudskiego w Krakowie. Wyniesione z rodzinnego domu wartości z powodzeniem i skutecznie podtrzymuje i zaszczepia dzieciom i młodzieży pozostającej pod jego pieczą.

Profesor Jerzy Giza działa społecznie na wielu polach, m.in. w Komitecie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Krakowie. Od  2006 r. był jego wiceprzewodniczącym, a od 2017 r. przewodniczy temu gremium, działającemu przy krakowskim Oddziale IPN.

Wśród kilkudziesięciu publikacji książkowych autorstwa Jerzego Gizy kilkanaście dotyka bezpośrednio naszego miasta i regionu. Wśród nich są:  „Nowosądecka lista katyńska” wydanie pierwsze i drugie, do których suplement zamieścił w Almanachu Sądeckim, „Sądeccy generałowie w służbie polskiej i obcej”, „Cmentarz Komunalny w Nowym Sączu – rejestr zasłużonych”, „Sądeccy Kawalerowie Virtuti Militari 1918-1920”, „József Fejérváry – Honorowy Obywatel Nowego Sącza”, „Ryszard Kaczorowski najpierwszy szkoły obywatel”, „Sądecki garnizon i jego żołnierze 1918-1922” tom pierwszy i drugi, „Generał Józef Giza. Virtute et armis”, „Legioniści nowosądeckich gimnazjów czasu Wielkiej Wojny”. Bardzo owocna była współpraca Jerzego Gizy z „Almanachem Sądeckim”, w którym zamieścił kilkadziesiąt publikacji traktujących o historii Nowego Sącza i jego obywatelach. Wiele z nich to prace pionierskie, przybliżające sądeczanom wydarzenia i postacie, które zasłużyły na ich przypomnienie współczesnym. Ma też na swym publicystycznym i naukowym koncie setki opracowanych i opublikowanych życiorysów żołnierzy związanych z Sądecczyzną. Za Sandecjana, książki o Nowym Sączu i regionie Jerzy Giza uhonorowany został nagrodą im. Szczęsnego Morawskiego za: „Nowosądecką listę katyńską” - najlepszą publikację dotyczącą dziejów i kultury Sądecczyzny. Kilkakrotnie przypadła mu w udziale nagroda imienia księdza profesora Bolesława Kumora za najlepszą sądecką książkę, a były to: „Organizacja Wolność 1918”   oraz  „Sądecki garnizon i jego żołnierze 1918-1922”, a także za twórczość historyczną, jako najlepszemu sądeckiemu autorowi.

Profesor Jerzy Giza był inicjatorem, współfundatorem i współrealizatorem  historyczno-patriotycznych tablic w Nowym Sączu: dowódców 1 pułku Strzelców Podhalańskich, generała Józefa Kustronia oraz tablicy katyńskiej wmurowanych w kościele św. Kazimierza; marszałka Józefa Piłsudskiego - w kościele kolejowym, pułkownika Mikołaja Gizy - komendanta zamku królewskiego z XVII wieku - w kościele ojców jezuitów. Ponadto zaangażowany był w: przywrócenie tablic na zamku królewskim w Nowym Sączu, poświęconych poległym żołnierzom 1 pułku Strzelców Podhalańskich w latach 1918-1920, powrót mauzoleum Bronisława Pierackiego na Stary Cmentarz, wmurowanie tablicy 100-lecia odzyskania niepodległości na Domu im. Bronisława Pierackiego, czy w wykonanie repliki sztandaru 1 pułku Strzelców Podhalańskich dla 1 batalionu Strzelców Podhalańskich w Rzeszowie. Za swoją działalność pedagogiczną, kulturalną, niepodległościową i społeczną został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi i resortowymi: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przyznanym przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego za wybitne zasługi w działalności na rzecz społeczności lokalnej i za upamiętnianie miejsc pamięci narodowej, Krzyżem Wolności i Solidarności, Medalem „Niezłomny w słowie” za działania na rzecz wolności słowa w Polsce i Medalem „Dziękujemy za Wolność” przyznanymi przez NSZZ Solidarność, Srebrnym Medalem Jana Pawła II – przyznanym przez metropolitę krakowskiego, Krzyżem Św. Franciszka od prowincjała Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów w Krakowie, pamiątkowym Krzyżem „Stulecia wymarszu I kompanii kadrowej” Związku Piłsudczyków.

Sądeczanie również honorowali dokonania Jerzego Gizy: Medalem 700-lecia Nowego Sącza, Tarczą Herbową Zasłużony Dla Miasta Nowego Sącza,  Odznaką Honorową Karpackiego Oddziału Straży Granicznej, Krzyżem Sądeckim.

Profesor Jerzy Giza nie zerwał związków z rodzinnym miastem. Stale wzbogaca go, opisuje jego dzieje i ludzi. Współpracował i współpracuje z sądeckimi organizacjami, instytucjami i samorządem miejskim.

(olsz)

Fot. Maria Olszowska

komentarze (0):
dodaj komentarz

Tego artykułu jeszcze nikt nie komentował. Bądź pierwszym, który dodał komentarz!

Dodaj komentarz

Zaloguj się aby dodać komentarz! Przejdź do »formularza logowania«

Archiwum wiadomości

Kliknij na datę, żeby zobaczyć wydarzenia z danego dnia lub wybierz miesiąc i rok aby przejść do wydarzeń z danego miesiąca i roku...

...lub w polu wyszukiwania wpisz wyrażenie, którego szukasz w wybranej kategorii, a następnie kliknij "Szukaj"...