Facebook
Facebook Powiat Facebook Promocyjny
YouTube
YouTube Powiat YouTube Promocyjny
Pinterest Instagram

Stowarzyszenie zwykłe

Stowarzyszenie zwykłe

Trzy osoby wystarczą, by założyć stowarzyszenie zwykłe. Nie muszą tworzyć statutu – ich działania są prowadzone na podstawie regulaminu. Rejestrują się w ewidencji stowarzyszeń zwykłych (w urzędzie). Stowarzyszenie zwykłe nie mając osobowości prawnej jest tzw. "ułomną osobą prawną". Może zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Źródła finansowania to m.in. składki członkowskie czy dotacje ale nie może prowadzić działalności ekonomicznej (odpłatnej albo gospodarczej). Ma też sporo obowiązków.

Od 20 maja 2016 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące zakładania i działania stowarzyszeń zwykłych. Opisane poniżej zasady są zgodne z nowymi regulacjami. Jeśli stowarzyszenie zostało założone przed tą datą może dostosować się do nowych przepisów i korzystać z szerszych możliwości działania. Ma na to czas do 20 maja 2018 r. (dwa lata).
Do czasu dostosowania się do nowych przepisów stowarzyszenie zwykłe działa na "starych" zasadach.


Czym jest stowarzyszenie zwykłe?

Działanie stowarzyszeń zwykłych reguluje ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach. Założenie stowarzyszenia zwykłego jest prostsze niż utworzenie stowarzyszenia zarejestrowanego w KRS. By je powołać wystarczą już trzy osoby – pełnoletnie, posiadające obywatelstwo polskie i niepozbawione praw publicznych. Osoby prawne takie jak firmy, spółki czy inne organizacje pozarządowe nie mogą być założycielami stowarzyszenia zwykłego; co więcej – nie mogą być również członkami takiej organizacji, ponieważ w stowarzyszeniu zwykłym mogą zrzeszać się jedynie osoby fizyczne. Te zasady nie zostały zmienione w nowelizacji ustawy Prawo o stowarzyszeniach.


Stowarzyszenia zwykłe często mylone są ze stowarzyszeniami zarejestrowanymi w KRS. Tymczasem to zupełnie różne formy organizacji. Stowarzyszenia zwykłe z powodu prostszej struktury organizacyjnej nie mają osobowości prawnej. Od 20 maja 2016 r. mają więcej możliwości działania m.in. szersze niż do tej pory źródła finansowania działań.

Osoby zakładające stowarzyszenie decydują o jego nazwie i celach działalności, określają siedzibę stowarzyszenia i teren jego działania, zasady nabywania i utraty członkostwa, dokonywania zmian w regulaminie i zasady rozwiazania się stowarzyszenia zwykłego. Wybierają także swojego przedstawiciela albo zarząd, który będzie uprawniony do reprezentowania założycieli wobec urzędu. Wszystkie te zasady określają w regulaminie działalności stowarzyszenia, który stanowi najważniejszy dokument stowarzyszenia zwykłego i pełni taką rolę, jak statut w stowarzyszeniu zarejestrowanym. Składają wniosek o rejestrację w ewidencji stowarzyszeń zwykłych prowadzonych dla organizacji z terenu powiatu nowosądeckiego przez Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu.

Jak założyć stowarzyszenie zwykłe?

Założyciele czyli co najmniej 3 osoby zbierają się na spotkaniu (zebraniu) i decydują o:

- założeniu stowarzyszenia zwykłego
- przyjęciu regulaminu
- wyborze przedstawiciela albo zarządu

W praktyce najlepiej stworzyć (spisać) protokół z zebrania założycielskiego zawierający powyższe decyzje. Mogą to być odrębne uchwały, mogą być informacje wynikające z treści protokołu.


Na spotkaniu założyciele podpisują się także na liście członków założycieli. Ma ona zawierać: imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczny podpis. Dodatkowo rekomendujemy, by na liście podawany był numer PESEL - trzeba go zgłosic do urzędu w przypadku wyboru do władz stowarzyszenia zwykłego np. na przedstawiciela albo członka zarządu. Dobrze, by na początku listy było oświadczenie o spełnianiu warunków ustawowych przez poszczególnych członków (osoba fizyczna, niepozbawiona praw publcznych). Lista założycieli jest załącznikiem do wniosku o rejestrację stowarzyszenia.


Co powinien zawierać regulamin?

Regulamin stowarzyszenia zwykłego jest podstawowym dokumentem określającym zasady działania stowarzyszenia. Minimalna zawartość regulaminu wynika z art. 40 ust. 2 ustawy Prawo o stowarzyszeniach. Zgodnie z tym regulamin powinien zawierać informacje o:

- nazwie
- celu lub celach i środkach działania
- terenie działania i siedzibie
- sposobie nabycia i utraty członkostwa
- zasadach wyboru przedstawiciela lub zarządu
- zasadach zmiany regulaminu
- zasadach rozwiązania stowarzyszenia zwykłego


Stowarzyszenia zwykłe powstałe przed 20 maja 2016 r., by móc korzystać z nowych możliwości, w tym ze źródeł finansowania muszą dostosować się do nowych przepisów i zarejestrować w ewidencji stowarzyszeń zwykłych. Do czasu przerejestrowania działają na "starych zasadach" m.in. jako jedyne źródło finansowania mają składki członkowskie.

Dodatkowo choć nie wynika to wprost z przepisu w regulaminie powinny znaleźć się informacje o możliwych źródłach majątku. Zgodnie z art. 42 ust. 2 i 3 środki na działalność stowarzyszenia zwykłego mogą pochodzić ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku stowarzyszenia, ofiarności publicznej (zbiórek publicznych) oraz z dotacji.

Jeśli stowarzyszenie zwykłe chce powołać zarząd to w regulaminie muszą się znaleźć zapisy o (art. 40 ust. 3):

- trybie wyboru i uzupełniania składu zarządu
- kompetencjach
- warunkach ważności uchwał zarządu
- sposobie reprezentowania, w tym w szczególności zaciągania zobowiązań majątkowych
Stowarzyszenie zwykłe może także powołać organ kontroli wewnętrznej najczęściej zwany komisją rewizyjną (art. 40 ust. 4) . Wtedy w regulaminie powinny znaleźć się zapisy o trybie wyboru i uzupełniania składu oraz kompetencjach tego organu.


Stowarzyszenia zwykłe nadal nie może:

- powoływać swoich oddziałów terenowych,
- łączyć się w związki stowarzyszeń,
- zrzeszać osób prawnych (np. innych stowarzyszeń, firm itp.)
- prowadzić działalności odpłatnej pożytku publicznego,
- prowadzić działalności gospodarczej.

Obowiązki stowarzyszenia zwykłego: NIP, REGON, konto bankowe, księgowość, sprawozdania

 

Z faktu, że stowarzyszenie zwykłe stanowi prostszą formę stowarzyszenia, która nie wymaga rejestracji w KRS i nie ma osobowości prawnej, nie wynika, iż jest zwolnione z innych obowiązków, którym podlegają pozostałe stowarzyszenia. W odrębnych przepisach prawnych obowiązujących wszystkie organizacje nie istnieje wyłączenie dla stowarzyszeń zwykłych. Stowarzyszenie zwykłe, podobnie jak organizacja zarejestrowana w KRS, musi uzyskać numery REGON i NIP.

Po otrzymaniu informacji o wpisie do ewidencji stowarzyszeń zwykłych, organizacja taka powinna zgłosić się do urzędu statystycznego właściwego ze względu na swoją siedzibę (odpowiedni adres można znaleźć na stronie internetowej GUS www.stat.gov.pl) i wystąpić o nadanie numeru REGON. Aby uzyskać REGON, stowarzyszenie zwykłe wypełnia formularz wniosku RG-OP.

Wniosek RG-OP można pobrać ze strony http://bip.stat.gov.pl/dzialalnosc-statystyki-publicznej/rejestr-regon/formularze-regon-papierowe/ Do tego formularza stowarzyszenie zwykłe powinno załączyć swój regulamin i kopię zaświadczenia o wpisie do ewidencji stowarzyszeń.

Wniosek można przesłać pocztą. REGON zostanie wydany w ciągu 7 dni od daty otrzymania formularza przez właściwy urząd statystyczny. Jednak osobiste złożenie dokumentów gwarantuje otrzymanie zaświadczenia o numerze REGON od ręki.

Kiedy stowarzyszenie zwykłe otrzyma numer REGON, musi jeszcze złożyć wniosek o numer identyfikacji podatkowej (NIP). Obowiązek posiadania numeru NIP przez stowarzyszenia zwykłe wynika z obowiązujących przepisów, m. in. z ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, która wskazuje, że również jednostki niemające osobowości prawnej, tak jak stowarzyszenia zwykłe ,są zobowiązane posiadać numer NIP.

Zdobycie numeru identyfikacji podatkowej to ostatni krok, który trzeba wykonać, by stowarzyszenie zwykłe mogło podjąć działalność w pełni zgodną z prawem.

O numer NIP stowarzyszenie zwykłe występuje do właściwego ze względu na swoją siedzibę urzędu skarbowego, wypełniając druk zgłoszenia NIP-2.

Konto bankowe

Warto pamiętać, że po założeniu rachunku bankowego stowarzyszenie zwykłe ma obowiązek zgłosić numer rachunku do „swojego” urzędu skarbowego wypełniając NIP-2 jako zgłoszenie aktualizacyjne


Przepisy nie regulują kwestii, czy stowarzyszenie zwykłe ma obowiązek posiadać konto bankowe. Trzeba jednak pamiętać, iż rachunek w banku może okazać się niekiedy niezbędny w celu opłacenia faktur za usługi wynajętych firm, a tym bardziej przekazania zaliczek na poczet podatku dochodowego i ewentualnych składek ZUS od wynagrodzeń czy otrzymania dotacji od administracji publicznej.


Księgowość i obowiązki sprawozdawcze

Z faktu, iż stowarzyszenia zwykłe pieniądze na działalność uzyskują jedynie ze składek członkowskich, wydawać by się mogło, że nie są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Tymczasem jest zupełnie odwrotnie. Z ustawy o rachunkowości wynika, że organizacje niemające osobowości prawnej także podlegają zasadom rachunkowości.


Obowiązek prowadzenia księgowości i składania sprawozdań finansowych z działalności jest aktualny również wtedy, gdy stowarzyszenie nie prowadzi żadnych działań.

Stowarzyszenie zwykłe obowiązują więc te same wymogi w zakresie sprawozdawczości co stowarzyszenie zarejestrowane w KRS. Oznacza to, że stowarzyszenia zwykłe muszą prowadzić bieżącą księgowość, a także sporządzać roczne sprawozdanie finansowe ze swojej działalności i składać je do właściwego urzędu skarbowego wraz z roczną deklaracją CIT-8.

Rejestracja stowarzyszenia zwykłego w Starostwie Powiatowym w Nowym Sączu – KARTA USŁUG

Pliki do pobrania